Πρόληψη του καρκίνου παχέος εντέρου

Τι είναι καρκίνος του παχέος εντέρου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται στην εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου. Στις δυτικές κοινωνίες, αποτελεί τον τρίτο σε συχνότητα καρκίνο για άντρες και γυναίκες και την δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο.

Που οφείλεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου

Τα αίτια του καρκίνου του παχέος εντέρου παραμένουν άγνωστα. Περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες  (κληρονομικότητα) αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης  καρκίνου  παχέος εντέρου.

Πως προκαλείται ο καρκίνος του παχέος εντέρου

Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου δημιουργούνται από πολύποδες. Οι πολύποδες είναι καλοήθεις όγκοι που προβάλουν μέσα στο έντερο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι πολυπόδων. Ευτυχώς όλοι δεν εξελίσσονται σε καρκίνο.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η νόσος

Σε αρχικά στάδια ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν εμφανίζει συνήθως συμπτώματα.

Ο  ασθενής εάν  εμφανίσει:

• Αίμα στα κόπρανα

• Αναιμία

• Αλλαγές στις κενώσεις (διάρροια, δυσκοιλιότητα ή αλλαγή στη σύσταση ή το σχήμα των κοπράνων)

• Πόνος στην κοιλιά, φούσκωμα

• Αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως μετά την αφόδευση

• Απώλεια βάρους

• Επίμονη κόπωση

 Εάν έχετε  τα παραπάνω συμπτώματα κλείστε ραντεβού με τον γαστρεντερολόγο.

Τα παραπάνω συμπτώματα  δεν σχετίζονται απαραίτητα με καρκίνο παχέος εντέρου.

Πως  γίνεται ο προληπτικός έλεγχος του ασυμπτωματικού πληθυσμού για την ανεύρεση πολυπόδων ή καρκίνου του παχέος εντέρου σε πρώιμο στάδιο.

Για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου συνιστώνται:

 α) Η δοκιμασία ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα.  Επί θετικού αποτελέσματος απαιτείται εξέταση με κολονοσκόπηση

β) Η ορθοσιγμοειδοσκόπηση. Εξετάζει εσωτερικά τα τελευταία 60εκ του παχέος εντέρου. Εάν υπάρχουν ευρήματα κατά την εξέταση συνιστάται περαιτέρω έλεγχος με ολική κολονοσκόπηση.

 γ) Ο ακτινολογικός έλεγχος με βαριούχο υποκλυσμό. Εάν υπάρξει υπόνοια καρκίνου ή πολύποδα συστήνεται έλεγχος με κολονοσκόπηση.

δ) Αξονική (εικονική) κολονοσκόπηση. Απαιτεί προετοιμασία του εντέρου με καθαρτικό και εάν βρεθεί κάποια βλάβη απαιτείται έλεγχος και με κολονοσκόπηση.

ε) Η κολονοσκόπηση. Μετά από καθαρισμό του εντέρου, εξετάζεται όλο το παχύ έντερο. Κατά την διάρκεια της εξέτασης, εάν βρεθεί κάποια ύποπτη βλάβη υπάρχει δυνατότητα λήψης δειγμάτων (βιοψία) για ιστολογική εξέταση. Επίσης εάν, βρεθεί ένας πολύποδας με χαρακτηριστικά που τον κάνουν εξαιρέσιμο, μπορεί να αφαιρεθεί την ίδια στιγμή ή σε δεύτερο χρόνο από τον γιατρό που κάνει την εξέταση. Η κολονοσκόπηση είναι η μοναδική αποτελεσματική διαγνωστικά και θεραπευτικά εξέταση του παχέος εντέρου.

Ποιοι πρέπει να κάνουν προληπτικό έλεγχο

Ομάδα μέσου κινδύνου: Άτομα ηλικίας 50ετών ή μεγαλύτερα, χωρίς συμπτώματα, πρέπει να υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο για πολύποδες ή καρκίνο παχέος εντέρου.

 Ομάδες υψηλού κινδύνου. Σε αυτή την ομάδα, η πρόληψη πρέπει να ξεκινάει σε μικρότερη ηλικία στην ομάδα αυτή ανήκουν:

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου: Άτομα με ένα ή περισσότερους πρώτου βαθμού συγγενείς με καρκίνο ή αδενωματώδεις πολύποδες, πρέπει να ξεκινούν τον προληπτικό έλεγχο στα 40 ή 10 χρόνια νωρίτερα από την διάγνωση στην οικογένεια.

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό οικογενούς  αδενωματώδους  πολυποδίασης.

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό κληρονομικού, μη πολυποδιασικού καρκίνου παχέος εντέρου.

• Άτομα με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο (ελκώδη κολίτιδα ή νόσος Crohn): Απαιτείται κολονοσκόπηση με λήψη βιοψιών ανά ένα ή  δύο χρόνια, ξεκινώντας από την οκταετία επί προσβολής όλου του εντέρου ή μετά την δεκαπενταετία επί προσβολής του ορθού και σιγμοειδούς.

Μέτρα πρόληψης για να μειώσουμε τον κίνδυνο προσβολής  από καρκίνο παχέος εντέρου

• Λήψη φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών και αποφυγή κόκκινου κρέατος  και ζωικών λιπαρών. Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου είναι χαμηλότερος σε άτομα που καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά.
• Άσκηση: Η φυσική δραστηριότητα μειώνει στο μισό τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο παχέος εντέρου.
• Αποφυγή παχυσαρκίας: Οι παχύσαρκοι  έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης  καρκίνου παχέος εντέρου.
• Αποφυγή καπνίσματος
• Φάρμακα: Η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη  φάρμακα, οι στατίνες, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη,  φαίνεται ότι μειώνουν τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο. Αυτό όμως θα πρέπει να σταθμιστεί από το γιατρό σας  με τους κινδύνους που προκαλούνται από τις παρενέργειες κατά τη χρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων.

Από Εθνική Επιτροπή Πρόληψης Καρκίνου Παχέος Εντέρου ( ΕΓΕ,ΕΠΕΓΕ,ΕΛΙΓΑΣΤ)